رابطه بین شکل زمین (شیب ، جهت و ارتفاع) با پوشش گیاهی در منطقه انگوران زنجان

به منظور بررسی روابط بین شکل زمین با پوشش گیاهی در مناطق حفاظت شده و نشده، قرقهای حائز شرایط قره بوق و بلقیس با وسعتی به ترتیب معادل 2750 و 875 هکتار و نیز مناطق حفاظت نشده در اطراف نقاط مذکور انتخاب شدند. با استفاده از نقشه توپوگرافی مناطق، نقشه های هیپسومتریک ، جهت و شیب تهیه شد. پس از تطابق نقشه ها با مناطق، برداشت پوشش گیاهی از نقاط معرف پوشش گیاهی منطقه توام با حفر پروفیل و برداشت نمونه مرکب خاک و محاسبه درصد ترکیب کلاسهای iii, ii, i انجام شد و پس از توزین و محاسبه ماده خشک ، مقدار تولید به دست آمد. میزان تولید پوشش گیاهی در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در چهار تکرار آزمون گردید. تیمار سطوح ارتفاعی از نظر میزان تولید اختلاف معنی داری با یکدیگر نشان دادند، در صورتیکه جهات جغرافیایی (تکرار) معنی دار نبودند. بیشترین مقدار تولید کل در ارتباط با سطوح ارتفاعی، 2850-2650 و کمترین میزان عملکرد مربوط به سطوح ارتفاعی 1650-1450 بود. همچنین بیشترین میزان تولید گیاهان کلاس i در سطوح ارتفاعی 2850-2650 بوده و کمترین میزان آن در سطوح ارتفاعی 2050-1850 قرار داشت . در آزمون مقایسه میانگین جهات جغرافیایی به روش آزمون دانکن، تولید گونه های کلاس i در منطقه حفاظت شده، در جهات شمالی و شرقی (تکرار i) با جهات جنوبی و غربی (تکرار iii) منطقه حفاظت نشده از نظر آماری اختلاف معنی داری نشان داد. با استناد به نتایج به دست آمده از تحلیل واریانس روابط رگرسیونی یک متغیره، میزان تولید کل و ترکیب کلاس i در مناطق، بیشترین ارتباط را از نظر همبستگی آماری با سطوح ارتفاعی و تولید گونه های کلاس i با میزان ماده آلی نشان داد. در تحلیل واریانس رگرسیون چند متغییره، تولید کل در جهت جنوب مناطق با سطوح ارتفاعی و شیب و در جهت رو به شرق مناطق با سطوح ارتفاعی ارتباط معنی داری نشان داد. درصد ترکیب نباتی گونه های کلاس i در جهات شمال و جنوب مناطق با میزان ماده آلی و در جهات رو به شرق و غرب ، به ترتیب با عمق خاک و سطوح ارتفاعی و درصد ترکیب نباتی کلاس ii و iii، در جهات مختلف با پارامترهای مختلف همبستگی نشان داد.